در قهوه خانه ای نشسته اید و در حال نوشیدن چای هستید که ناگهان صدای آژیر آمبولانسی که به شما نزدیک میشود را میشنوید. همانطور که آمبولانس به شما نزدیک میشود، به نظر میرسد که صدا افزایش می یابد و پس از جلوی قهوه خانه رد شد، صدا فروکش میکند و با دور شدنش از شما باز رفته رفته کمتر میشود. با این حال، شما میدانید که سر و صدای تولید شده توسط آمبولانس در تمام مدت ثابت بود. این پدیده چیست؟ این تخیل شما نیست، بلکه همان اثر دوپلر (یا داپلر) است.
استفاده از اثر دوپلر برای اولین بار توسط کریستین دوپلر در سال 1842 توصیف شد و چند سال بعد با آزمایش یک قطار در حال حرکت تایید شد. این اثر فرکانس ظاهری یک موج بر اثر حرکت فرستنده یا گیرنده را توصیف میکند.
بهتر است بدانید که خفاشها، برای اینکه با استفاده از پژواک جای یکدیگر و همچنین جای حشرات و شکار خود را تشخیص دهند، از طریق گسیل فیزیک امواج صوتی بسیار ریزی که معمولا برای گوش انسان قابل شنیدن نیست، به اثر دوپلر وابستهاند. همچنین از اثر دوپلر در ستاره شناسی برای نورشناسی ستارگان، پزشکی برای معاینه ارگان های داخلی و بسیاری از رشته ها کاربرد دارد.