یکی از مقوله های که امروزه گاه و بی گاه متاسفانه در برخی از افراد جامعه ما دیده شده و می شود مقواله ای است تحت عنوان «خود درمانی».
خود درمانی شاید معنا و مفهومی متفاوت از دیدگاه‌های گوناگون روانشناسی و روان پزشکی داشته باشد و در اصطلاح لغوی نیز شاید معنی متعددی از آن استنباط شود اما آنچه که ما می‌خواهیم درباره آن با شما خوبان همیشگی سخن بگوییم، پدیده ای است که متاسفانه روز به روز شاهد شیوع آن هستیم و عواقب و پیامدهای آن نه تنها مثبت نیست، بلکه مهلک و مخرب می‌تواند قلمداد شود.
پدیده خوددرمانی، به عبارتی؛ یعنی اینکه افراد خودسرانه و بدون تشخیص و تجویز پزشک متخصص و بدون اطلاع از نوع و نحوه بیماری به درمان بیماری خود اقدام کند! حال اینکه آیا واقعاً بیماری در فرد وجود خارجی دارد یا خیر، خود مقوله ای است که نیاز به بررسی و تأمل فراوان دارد.
اینکه چرا در جامعه این پدیده باب شده که هر کسی وقتی دچار یک ناراحتی جزئی از لحاظ جسمی یا روحی می شود، شروع به استفاده دارو از جانب خویش و بدون مشورت و تجویز پزشک معالج و درمانگر مجرب و کار آزموده، می‌کند، فرآیندی است که باید به آن پرداخت.
شاید باورتان نشود اما این حقیقت وجود دارد که بسیاری از کسانی که خواسته یا ناخواسته، دانسته یا ندانسته دست به چنین اقدامی؛ یعنی مصرف دارو بدون تجویز پزشک می زنند، گاهی به ورطه نابودی و مرگ کشیده می‌شوند! آری این اتفاق شاید برای شما هم بیفتد! باید بدانید که خودسرانه به سمت و سوی استفاده از دارو نروید. آنچه که باید از نگاه روان شناختی به آن پرداخت و برای مردم جامعه توضیح داد، این است که در بحث بهداشت روانی، همواره تاکید بر اولویت مقوله ی پیشگیری بر درمان است.
- اما آیا در جامعه ما به این شعار جامه عمل پوشانده اند؟
- آیا مردم ما از فرآیند نابسامان این پدیده آگاهی دارند؟
- آیا از عواقب و پیامد منفی آن اطلاع کافی دارند؟
وقتی فردی دچار سردرد می شود، ابتدا تصورش این است که یک سردرد جزئی است و با یک مسکن مانند استامینوفن، ژلوفن یا ایبوپروفن، دردش تسکین پیدا می‌کند! اما این یک درمان مقطعی و گذراست. آیا او به عاقبت کار خود اندیشیده است؟ یقیناً خیر!
همچنین در مقوله بیماری‌های روانی متاسفانه شایع شده که هر کسی بلافاصله و بدون تجویز متخصص اعصاب و روان، به خود برچسپ اضطراب یا افسردگی می‌زند و شروع به استفاده از داروهای روان گردان از جمله داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام و اورازپام، ضد افسردگی های سه حلقه ای مانند آمی تریپ تلیپن، نوروتریسپتیلین و … می‌زند که نمی‌تواند فرآیند مناسبی باشد. باید این فرد اگر احساس بیماری یا ناخوشی در روان و ذهن خود کرد حتماً نزد متخصص کاربلد و آزموده برود.
در خصوص این امر باید گفت در روان شناسی روان پزشکی، پیامدها و اختلالاتی هم داریم تحت عنوان اختلالات روانی تنی (سایکوسوماتیک). این اختلالات بدین ترتیب است که از اکثر بیماری های جسمانی نشات گرفته شده است.
این اختلال، یک بیماری روانی است. به عبارت ساده شاید به جرأت بتوان گفت که دلیل این اختلال، بیماری های دستگاه گوارش مانند زخم معده، زخم اثنی عشر و… است که ناشی از استرس و اضطراب است. حتی سردردهای تنشی، میگرن و سردردهای خوشه ای نیز می تواند ناشی از استرس باشد. پس به این مقوله باید توجه کنیم که اکثراً شاید گاهی دچار بیماری روحی یا جسمی شویم. به شرطی که خودمان را به بیماری نزنیم و به عبارتی خود را بیمار انگاری نکنیم، باید حتماً از درمان خودسرانه خودداری و دوری کنیم. ما در عصری زندگی می کنیم که پزشکان و دکتران متعدد در شاخه های گوناگون در دسترس ما هستند و می توانیم با رجوع به پزشک متخصص و کاربلد، نسبت به تشخیص و درمان بیماری خود، تحت نظر درمانگر کارآزموده اهتمام ورزیم. یادمان و یادتان باشد که با یاد خدا، همه دل های ناآرام، آرام می گیرد. پس به یاد خدا باشیم. خداوند سلامتی را در ما به امانت گذاشته که باید این موهبت و نعمت خداوند را شاکر باشیم و اگر وقفه ای در روان و جسم خود احساس کردیم. از درمان خودسرانه و تجویز و استفاده بی رویه دارو که نه تنها مفید نیست، بلکه مضر نیز می‌تواند باشد، پرهیز کنیم.
مجله زیبایی سالم
