این رنگ فشار در واقع پوششی برای هواپیما، پل ها و سازه های دیگر است که از طریق آن میتوان نقص های فنی مخفی را تشخیص داد.
انواع جدید پوشش ها و سنسورهایی که به مهندسان کمک می کنند که فشار یا تغییر شکل را در بسیاری از سازه ها تشخیص بدهند، بیشتر آنها به دسته ای از اطلاعات محدود میشوند که توانایی تشخیص را فقط از طریق اتصال فیزکی به دستگاههای خارجی فراهم می سازند. اما اخیرا مهندسان موفق به کشف فن آوری جدیدی شده اند یعنی پکیجی از نانو لوله ها به نام رنگ فشار که به مهندسان این قابلیت را میدهد که بر روی موانع موجود غلبه کنند. این فن آوری نقاط تحت فشار در زیر ساختارها را با تاباندن اشعه مادون قرمز به مهندسان هشدار می دهد.
سنسورهای فشار رایج مانند نمونه هایی که دربال های هواپیما نصب شده اند نیز موثرند اما توانایی آنها فقط به ایجاد یک تصویر کلی از تمام ساختار هواپیمایی محدود میشود مانند سنسورهای خاصی که در ساخت پل ها و ساختمان ها به کار می رود. نقطه ضعف این سنسوها در این است که آنها فشار را به نقاط خاصی انتقال میدهند و آن را تنها در جهات خاصی اندازه گیری میکنند. به عبارت دیگر آنها فقط قادر به اندازه گیری انواع فشارهای رایج هستند و فشارهای ناشناخته را نمیتوانند تشخیص دهند.
این رنگ فشار برنجی میتواند فشارها را در کل منطقه و در هر جهتی بدون نیاز به نزدیک بودن به شی مورد نظر جهت یابی کند و از طریق مشخصه هایی از نانو لوله های نیم رسانا که مدتها پیش کشف شده اند استفاده میکند و موجب میشود که با نزدیک شدن به اشعه مادون قرمز نانو لوله های آسیب دیده نور مهتابی رنگی را بازتاب کنند.
در مورد بال هواپیما این پوشش رنگ-فشار در قسمتی که تحت فشار یا کشیدگی باشد اشعه مادون قرمز می تاباند. بدین معنی که یک بازرس هواپیمایی در زمین با در دست داشتن یک طیف سنج مادون قرمز دستی قادر است یک نقشه فشار از درون بال هواپیما تهیه کند و این نقشه نه تنها در قسمت هایی که سنسور نصب شده بلکه در هر موقعیت و جهتی فشار را نشان میدهد و نیازی هم نیست که برای بررسی نقص های فنی حتما هواپیما بر روی زمین باشد.
یکی از محققان این فن آوری مدت ها پیش نانوایده ای را ارائه داده بود که بر اساس آن پوششی در ساختار سفینه های فضایی به فضانوردان و سیستم های خودکار اجازه میداد که آسیب های ساختاری را بدون نیاز به ورود مجدد به جو تشخیص و عیب یابی کنند.
البته این رنگفشار میتواند برای سازه های ثابت مانند پل ها و تونل ها با همان کیفیت مفید باشد. این فن آوری هنوز برای عرضه در بازار مهیا نیست و نیاز است که خواص این رنگ فشار در آزمایشگاه بهینه سازی شود. محققان میگویند در آن جا فرصت بیشتری برای بهبود وجود خواهد داشت.
انواع مختلفی از رنگ فشار برای کاربردهای مختلف دیگر توسعه داده خواهند شد. این رنگ فشار همچنین برای حفاظت هواپیما از زنگ زدن و به عنوان حفاظ حرارتی برای سفینه های فضایی نیز کارآرایی خواهد داشت.
منبع: popsci.com